1 dönümden kaç kilo lavanta çıkar?
1 Dönümden Ne Kadar Lavanta Elde Edilir?
Selamlar! Lavanta yetiştirmeye niyetliysen veya hali hazırda yetiştiriyorsan, "1 dönümden kaç kilo lavanta çıkar?" sorusu aklında dönüyordur. Gel, bu konuya biraz daha yakından bakalım. Benim deneyimlerime göre bu sorunun tek bir cevabı yok, çünkü birçok faktör devreye giriyor.
Öncelikle, hangi lavanta türünü yetiştirdiğini bilmek önemli. En yaygın olarak bilinen ve ticari değeri yüksek olanlar Lavandula angustifolia (İngiliz lavantası) ve Lavandula x intermedia (Lavandin) türleridir. Lavandinler genellikle daha yüksek verim verir ama kokuları İngiliz lavantasına göre biraz daha keskin olabilir.
Verimi Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Burası işin can alıcı noktası. Tek bir rakam vermek yanıltıcı olur. Şu faktörleri göz önünde bulundurmalısın:
- Fide Kalitesi ve Aralığı: Sağlıklı ve güçlü fideler kullanmak ilk adımdır. Fideleri dikerken aralığı da verimi doğrudan etkiler. Genellikle dönüm başına 1000-1500 fide dikilebilir. Aralığı dar tutarsan ilk başta daha yoğun bir görünüm olur ama bitkiler büyüdükçe birbirine girebilir ve hava sirkülasyonu azalabilir, bu da hastalıklara davetiye çıkarabilir. Aralığı geniş tutmak ise ilk yıllarda dönüm başına daha az bitki anlamına gelir ama sağlıklı büyüme için daha iyidir.
- Toprak ve İklim Koşulları: Lavanta, iyi drene edilmiş, kumlu ve az besinli toprakları sever. Kireçli topraklar da uygundur. Çok nemli ve ağır topraklar lavanta için zararlıdır. İklim olarak bol güneş ışığı ve sıcaklık ister. Bu şartlar ne kadar iyiyse, bitkinin gelişimi ve dolayısıyla verim o kadar artar.
- Sulama ve Bakım: Lavanta kök saldıktan sonra kuraklığa oldukça dayanıklıdır. Aşırı sulama, kök çürümesine neden olabilir. Ancak genç fidelerin yerleşmesi için ilk zamanlarda kontrollü sulama önemlidir. Yabani otlarla mücadele ve gerekli durumlarda budama da bitkinin enerjisini doğru yöne kanalize etmesini sağlar.
- Hasat Zamanı ve Yöntemi: Lavantanın en yüksek uçucu yağ oranına sahip olduğu dönem, çiçeklerin tam açmaya başladığı zamandır. Genellikle haziran sonu, temmuz başı gibi hasat yapılır. Hasadı elle yapmak veya makineli hasat yapmak verimi etkileyebilir. Elde edilen çiçeklerin kurutulması sırasında da bir miktar ağırlık kaybı yaşanır.
Tahmini Verim Rakamları
Şimdi gelelim en çok merak edilen konuya. Deneyimlerime göre, iyi bakım gören bir dönüm alandan, özellikle Lavandin türlerinden, ilk yıllarda (ilk hasatta) kuru çiçek olarak dönüm başına ortalama 100-200 kg arasında ürün alabilirsin. Bu rakam, bitkilerin tam gelişim gösterdiği
- yıldan sonra, dönüm başına 250-400 kg üzerine çıkabilir.
Eğer amacın lavanta yağı elde etmekse, bu durum biraz daha farklı. Kuru çiçekten yağ çıkarma oranı, lavanta türüne ve kalitesine göre değişir. Genel olarak kuru lavanta çiçeklerinin yaklaşık %0.5 ila %2'si kadar yağ elde edilebilir. Yani 100 kg kuru lavanta çiçeğinden yaklaşık 0.5 ila 2 litre yağ çıkabilir.
Pratik Öneriler
Eğer lavanta yetiştiriciliğine yeni başlıyorsan, şu noktalara dikkat etmelisin:
- Doğru Tür Seçimi: Yetiştireceğin yere ve amacına (çiçek, yağ, süs) uygun lavanta türünü seç.
- Fideyi Doğru Yerden Al: Güvenilir fidancılardan sağlıklı, hastalıksız fideler temin et.
- Dönüm Başına Fide Sayısını Optimize Et: Bitkilerin sağlıklı büyümesi için fide aralıklarını doğru belirle.
- Toprak Analizi Yaptır: Toprağının pH'ını ve drenaj durumunu öğrenerek gerekli iyileştirmeleri yap.
- Sabırlı Ol: Lavanta ilk yıllarda daha yavaş büyür. Asıl verim zamanla artar.
Unutma, lavanta yetiştiriciliği hem keyifli hem de doğru yapıldığında kazançlı bir iş olabilir. Başarılar dilerim!