1 elden ve 2 elden kaynak nedir?

1. ve
2. El Kaynaklar: Neden Önemli ve Nasıl Kullanılır?

Bir projeye başlarken veya bir konuda araştırma yaparken, başvuracağımız kaynaklar projenin kalitesini doğrudan etkiler. İşte burada

1. ve
2. el kaynaklar devreye giriyor. Bunların farkını bilmek ve doğru olanı seçmek, seni başarıya götürecektir.

1. El Kaynaklar: Olayın Tam İçinden

1. el kaynaklar, bir olayın, deneyin veya araştırmanın doğrudan kaynağıdır. Yani, o olayı yaşayan, o deneyi yapan, o araştırmayı yürüten kişilerin kendi yazdıkları veya ürettikleri materyallerdir. Bunlar, bilginin en ham, en saf hali gibidir.

• Örnekler:
  • Bir arkeoloğun kazı alanından yazdığı günlükler ve bulgular.
  • Bir bilim insanının kendi laboratuvarında yaptığı deneylerin sonuçlarını içeren makale.
  • Bir gazetecinin olay yerinden yaptığı canlı yayın ve ilk haber metni.
  • Bir tarihçinin birincil belgelerden (mektuplar, günlükler, resmi kayıtlar) yola çıkarak yazdığı analizler.
  • Bir yazarın kendi yazdığı roman veya şiir.

Neden Değerli? Deneyimlerime göre,

1. el kaynaklar sana konunun en güncel ve en doğru bilgisini sunar. Kendi analizlerimi yaparken, başkalarının yorumları yerine olayın kendisinden beslenmiş olurum. Örneğin, bir bilimsel makale okurken, yazarın kullandığı yöntemleri, topladığı verileri ve ulaştığı sonuçları doğrudan görürüm. Bu, konuyu derinlemesine anlamamı sağlar.

Nasıl Kullanılır?

1. el kaynakları kullanırken dikkatli olmalısın. Bu kaynaklar genellikle teknik dil içerir ve yorumlanması uzmanlık gerektirebilir. Eğer bir deneyin sonuçlarını inceliyorsan, kullanılan istatistiksel yöntemleri anlamaya çalış. Eğer bir tarihsel belgeye bakıyorsan, belgenin yazıldığı dönemin koşullarını göz önünde bulundur.

1. El Kaynaklar: Yorumlanmış ve Analiz Edilmiş Bilgiler

1. el kaynaklar ise,
2. el kaynakları analiz ederek, yorumlayarak veya özetleyerek oluşturulan materyallerdir. Bunlar, konuya farklı açılardan bakmanı sağlar ve bazen karmaşık bilgileri daha anlaşılır hale getirir.

• Örnekler:
  • Bir tarih kitabında, birincil belgelerden alıntılar yaparak bir olayı anlatan bölüm.
  • Bir bilimsel makaleyi özetleyen bir derleme (review) makalesi.
  • Bir gazetede çıkan, bir bilimsel araştırmayı yorumlayan haber yazısı.
  • Bir sanat eleştirisinin, bir sanatçının eserlerini değerlendirdiği yazı.
  • Bir ansiklopedi maddesi.

Neden Değerli? Deneyimlerime göre,

1. el kaynaklar konuya hızlı bir giriş yapmak veya farklı bakış açıları kazanmak için harikadır. Örneğin, yeni bir konuyu araştırırken, o konuda yazılmış iyi bir derleme makalesi, konunun genel çerçevesini ve önemli çalışmalarını anlamamı kolaylaştırır. Ayrıca, farklı uzmanların aynı konu hakkındaki görüşlerini karşılaştırmak için de idealdir.

Nasıl Kullanılır?

1. el kaynakları kullanırken kaynağın güvenilirliğini sorgulamalısın. Kim yazmış, hangi amaçla yazmış, kendi çıkarımları mı, yoksa
2. el kaynaklara mı dayanıyor? Eğer bir haber yazısı okuyorsan, bu haberin arkasında hangi bilimsel çalışma veya belge olduğunu öğrenmeye çalış. Bir kitap okuyorsan, yazarın referanslarına göz at.

Hangisini Ne Zaman Kullanmalı?

Her iki kaynak türünün de kendine göre avantajları var ve en etkili araştırma, bu ikisini dengeleyerek yapılır.

• Araştırmanın Başlangıcında: Konuya genel bir bakış atmak, temel kavramları öğrenmek ve anahtar çalışmalar hakkında bilgi edinmek için
  1. el kaynaklar (derleme makaleleri, ansiklopediler, iyi yazılmış kitaplar) çok faydalıdır.
• Derinlemesine Anlamak İçin: Konunun inceliklerine inmek, orijinal verilere ulaşmak ve kendi yorumlarını oluşturmak istediğinde
  1. el kaynaklara yönelmelisin. Bilimsel araştırmalar, doğrudan deney raporları bu aşamada devreye girer.
• Eleştirel Yaklaşım: Her zaman her kaynağı eleştirel bir gözle değerlendir.
  1. el kaynaklar bile yazarın önyargılarından etkilenebilir.
  2. el kaynaklarda ise yorumlama hatası veya eksik bilgi olma ihtimali daha yüksektir.

Unutma, en iyi bilgi, farklı kaynaklardan topladığın bilgileri sentezleyerek kendi anlayışını oluşturmaktır. Bu yüzden her iki tür kaynağı da aktif olarak kullanmaktan çekinme.