Demir Hapindan sonra ne yenmez?
Demir Hapı Sonrası Nelere Dikkat Etmeli?
Demir takviyesine başladın, süper bir karar! Kansızlık (anemi) can sıkıcı bir durum ve demir hapları bu konuda sana ilaç gibi gelecektir. Ama hayatını kolaylaştırmak ve demirin vücudunda en iyi şekilde emilmesini sağlamak için dikkat etmen gereken birkaç nokta var. Deneyimlerime göre bu küçük ama önemli detaylar, hapların etkisini katlayabilir.
Hangi Besinler Emilimi Engeller?
Demir hapını aldıktan sonra hemen gidip bir bardak süt içeyim deme. Bazı besinler, demirin vücudun tarafından emilimini ciddi şekilde engelleyebilir. Bu durum, hapı almanla neredeyse aynı etkiyi yaratır. En çok dikkat etmen gerekenler şunlar:
- Kalsiyum Zengini Gıdalar: Süt ürünleri (süt, yoğurt, peynir), kalsiyum takviyeleri ve kalsiyumla zenginleştirilmiş gıdalar, demirin emilimini azaltır. Hatta demir hapını aldıktan sonraki 2 saat içinde bu gıdalardan uzak durmak en iyisi.
- Tanen İçeren İçecekler: Çay ve kahve, içerdikleri tanen adlı bileşenler yüzünden demir emilimini olumsuz etkiler. Özellikle demir hapı aldıktan sonraki 1 saat içinde bu içeceklerden kaçınmak gerekir. Siyah çay, yeşil çay ve hatta kırmızı şarap bile bu kategoriye girer.
- Fitat İçeren Gıdalar: Tam tahıllar, kepekli ekmekler, baklagiller ve kuruyemişler fitat içerir. Bunlar da demir emilimini engelleyebilir. Elbette bu gıdaların faydalarını göz ardı etmemek lazım, ancak demir takviyesi aldığın dönemlerde, mümkünse bu gıdaları hapı aldıktan birkaç saat sonra tüketmek daha akıllıca olacaktır.
Emilimi Artıran Mucizevi Eşlikçiler
Demir hapını alırken yanına bir bardak portakal suyu ikram etmek gibi bir düşüncen varsa, harika bir iş çıkardın demektir! C vitamini, demirin emilimini inanılmaz derecede artırır.
- C Vitamini: Portakal suyu, greyfurt suyu, çilek, kivi, biber, domates gibi C vitamini açısından zengin besinler ve içecekler, demir hapıyla birlikte alındığında emilimi 2-3 katına kadar çıkarabilir. Hatta bazen demir haplarını C vitamini ile birlikte doğrudan formüle edilmiş olarak da bulabilirsin.
- Et Ürünleri: Kırmızı et, tavuk, balık gibi hayvansal kaynaklı besinler, hem iyi emilen hem de demir emilimini artıran "hem demiri" içerirler. Demir hapı kullanırken bu besinleri tüketmek, vücudunun demirden daha iyi faydalanmasını sağlar.
Ne Zaman Almalı?
Demir hapını ne zaman alacağın da en az neyle almadığın kadar önemli. Vücudunun demiri en iyi şekilde kullanması için birkaç önerim var:
- Aç Karnına: Genel olarak, demir haplarını aç karnına almak en iyi emilimi sağlar. Ancak, mide hassasiyeti veya bulantı gibi yan etkiler yaşıyorsan, hapı hafif bir öğünle birlikte alabilirsin. Bu öğünde yukarıda bahsettiğim demir emilimini azaltan gıdalardan kaçınmaya özen göster.
- Vitamin Takviyeleriyle Koordinasyon: Eğer kalsiyum veya çinko gibi başka vitamin takviyeleri de kullanıyorsan, bunları demir hapından en az 2 saat arayla alman önemlidir. Kalsiyum ve çinko da demir emilimini engelleyebilir.
Hangi Durumlar Önemli?
Demir takviyesi süresince bazı genel sağlık durumlarını da göz önünde bulundurmak önemlidir. Bu, hem tedavi sürecini destekler hem de olası olumsuzlukları önler.
- Mide Rahatsızlıkları: Demir hapları bazen mide bulantısı, hazımsızlık, kabızlık veya ishal gibi sindirim sistemi sorunlarına yol açabilir. Bu durumları hafifletmek için bol su içmek, lifli gıdalar tüketmek ve eğer mümkünse hapı yemekle birlikte almak yardımcı olabilir.
- Doktor Kontrolü: Demir takviyesine başlamadan önce mutlaka doktoruna danış. Kendi kendine teşhis koymak veya tedavi uygulamak yerine, bir sağlık profesyonelinin yönlendirmesiyle hareket etmek en doğrusudur. Doktorun, senin için uygun olan dozu ve süreyi belirleyecektir. Ayrıca, tedavi süresince düzenli kontrollerle vücudundaki demir seviyesini takip etmek de önemlidir.