Fazla çinko zararlı mı?
Fazla Çinko Zararlı mı?
Evet, fazla çinko vücudun için zararlı olabilir. Çinko, bağışıklık sistemimizden hücre büyümesine kadar pek çok temel fonksiyon için hayati öneme sahip bir mineral. Ancak her şeyde olduğu gibi, fazlası zarar. Günlük önerilen çinko alım miktarı yetişkin erkekler için 11 mg, kadınlar için ise 8 mg civarında. Bu miktarın üzerine çıkmak, özellikle uzun süreli olduğunda, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Çinkonun Aşırı Alımının Etkileri Nelerdir?
Deneyimlerime göre, çinkoyu yüksek dozlarda almak ilk etapta mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olabilir. Ancak daha ciddi ve uzun vadeli etkileri de var. Bunların başında bakır emiliminin engellenmesi gelir. Çinko ve bakır, vücutta birbirleriyle rekabet eder. Gereğinden fazla çinko almak, vücudun bakırı yeterince emmesini engelleyerek bakır eksikliğine yol açar. Bakır eksikliği ise anemiye (kansızlık), sinir sistemi hasarına ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir. Ayrıca, yüksek çinko alımı HDL (iyi kolesterol) seviyelerini düşürebilir ve LDL (kötü kolesterol) seviyelerini artırabilir, bu da kalp sağlığı için risk oluşturabilir. Bazı araştırmalar, aşırı çinko alımının bağışıklık hücrelerinin işlevini de olumsuz etkileyebileceğini gösteriyor.
Çinko Takviyesi Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çinko takviyeleri, çinko eksikliğini gidermek için faydalı olabilir ama doğru dozda kullanılmaları çok önemli. Eğer doktorun önermediği yüksek dozlarda çinko takviyesi alıyorsan, bu durum yukarıda bahsettiğim sorunlara yol açabilir. Takviye kullanmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmalısın. Hatta kullandığın diğer ilaçlar veya sahip olduğun kronik rahatsızlıklar varsa, bu bilgiyi de mutlaka paylaşmalısın. Örneğin, antibiyotikler veya idrar söktürücüler çinko emilimini etkileyebilir.
Günlük Beslenmede Çinko Alımını Dengede Tutmak
Çinkoyu besinlerden almak genellikle daha güvenlidir çünkü vücut ihtiyaç duyduğu kadarını emer ve fazlasını atar. İyi çinko kaynakları arasında istiridye, kırmızı et, kümes hayvanları, baklagiller, kuruyemişler ve tam tahıllar bulunur. Örneğin, ortalama bir istiridye porsiyonu günlük ihtiyacın çok üzerinde çinko içerir. Eğer beslenmen bu gıdalarla zenginse, ayrıca yüksek dozda çinko takviyesi alman gerekmez. Dengeli bir beslenme düzeniyle çinko ihtiyacını karşılamak en sağlıklısıdır. Eğer beslenme alışkanlıkların nedeniyle çinko alımının yetersiz olduğunu düşünüyorsan, bunu bir doktor veya diyetisyenle konuşarak belirlemeli ve ona göre bir yol haritası çizmelisin.