Whenden sonra ing gelir mi?

Whenden Sonra Ing Gelir Mi? (Ve Neden Önemli?)

Whenden sonra fiilin "-ing" takısı alıp almayacağı konusu, özellikle İngilizce öğrenmeye yeni başlayanların kafasını karıştıran bir detay. Ama aslında bu durum, cümlenin yapısına ve "when"in kullanım amacına bağlı. Yani her zaman "-ing" gelmez, ama bazı durumlarda kesinlikle gelir.

1. Zaman Belirteci Olarak "When" ve "-ing"

"When", bir eylemin gerçekleştiği zamanı belirtmek için kullanıldığında ve bu eylem uzun süren bir eylemse, diğer eylem "-ing" takısı alabilir. Bu yapıda genellikle geçmişte devam eden bir olayı anlatırız.

Örnekler:

• "I was watching TV when the phone rang." (TV izliyordum, telefon çaldı.) - Burada "rang" geçmiş zaman.
• "I was watching TV when the phone started ringing." (TV izliyordum, telefon çalmaya başladı.) - Bu da doğru.
• "I was watching TV when the phone was ringing." (TV izliyordum, telefon çalıyordu.) - Bu da doğru, ama "rang" daha yaygın ve doğal.

Peki, ne zaman "-ing" gelir? Genellikle "when"den sonra gelen cümlenin ana yüklemi, "when" ile başlayan cümlenin yüklemiyle aynı anda veya hemen öncesinde başlamış ve devam eden bir eylemi ifade ediyorsa, "when"den sonra gelen fiilin "-ing" hali kullanılabilir. Ancak bu kullanım, özellikle İngilizcede daha az yaygındır ve genellikle "while" ile karıştırılır.

Deneyimlerime göre, "when" ile bir olayın başlangıcını veya anlık bir durumu belirtirken "-ing" kullanımı yerine daha çok basit geçmiş zaman (simple past) veya geçmişte devam eden zaman (past continuous) kullanılır. Eğer uzun süren bir eylemi vurgulamak istiyorsan, "while" daha uygun olacaktır.

Örnek:

• "While I was studying, the lights went out." (Ders çalışırken ışıklar söndü.) - Bu kullanım doğrudur.
• "When I was studying, the lights went out." (Ders çalışırken ışıklar söndü.) - Bu da doğrudur.
• "When the lights went out, I was studying." (Işıklar söndüğünde, ders çalışıyordum.) - Bu da doğrudur.

Burada dikkat etmen gereken şu: "When" genellikle bir olayın başlangıcını veya bir anı ifade eder. Eğer "when"den sonra gelen fiil, "when" ile başlayan cümlenin ana eylemiyle aynı anda başlayıp devam ediyorsa, "-ing" kullanımı düşünülebilir ama genellikle "while" daha doğal durur.

1. "When" + Fiil "-ing" Yapısı: İstisnalar ve Doğru Kullanımlar

Bazı durumlarda, "when"den sonra doğrudan "-ing" takılı bir fiil görebilirsin. Bu genellikle fiilin kendisi bir durum belirtiyorsa veya bir eylemin tamamlanmışlığını vurguluyorsa olur.

Örnekler:

• "I remember meeting him for the first time." (Onunla ilk tanıştığımı hatırlıyorum.) - Burada "meeting" fiil cümlesinin nesnesi. "When" yok.
• "I was surprised when seeing such a large crowd." (Böyle büyük bir kalabalık görünce şaşırdım.) - Bu cümle yapısal olarak biraz garip. Daha doğal hali: "I was surprised when I saw such a large crowd." veya "Seeing such a large crowd, I was surprised."

Deneyimlerime göre, "when"den sonra doğrudan "-ing" kullanımı, özellikle sprechen sırasında, biraz daha az yaygındır. Daha çok yazılı dilde veya belirli kalıplarda karşımıza çıkar.

Önemli bir nokta: Eğer "when"den sonra gelen fiil, bir olayın tamamlanmasıyla ilgiliyse ve bu tamamlanma, ana cümlenin eylemiyle bağlantılıysa, "-ing" kullanımı mümkün olabilir. Ancak bu durum oldukça nadirdir.

Örnek:

• "He felt relieved when finishing the difficult task." (Zor görevi bitirince rahatladı.) - Bu cümle de biraz zorlama. Daha doğal: "He felt relieved when he finished the difficult task." veya "Finishing the difficult task, he felt relieved."

Burada "finishing" yerine "finished" veya "he finished" kullanmak daha doğru olurdu.

1. Pratik İpuçları ve Öneriler

Eğer "when" kullanırken kafan karışıyorsa, şu basit kuralı aklında tut:

• "When"den sonra gelen fiil, ana cümlenin eylemiyle aynı anda veya hemen öncesinde başlayan ve devam eden bir eylemi anlatıyorsa, genellikle past continuous (was/were + -ing) veya simple past kullanmak daha güvenlidir.
• Eğer uzun süren bir eylemi vurgulamak istiyorsan ve bu eylem başka bir eylemle kesiliyorsa, "while" kullanmak daha doğal bir seçenektir.
• "When" + fiil "-ing" yapısını çok sık kullanmaya çalışma. Eğer emin değilsen, daha yaygın olan simple past veya past continuous yapılarını tercih et.
• Bol bol İngilizce okuyarak ve dinleyerek bu yapıların doğal kullanımını kendi kendine keşfedebilirsin. Özellikle native speakerların konuşmalarını veya yazılarını takip etmek sana çok şey katacaktır.

Unutma, dil öğrenmek pratikle gelişir. Bu tür detaylar zamanla ve bol tekrarla oturacaktır.