Yargılama gideri nereye ödenir?

Yargılama Giderleri Nereye Ödenir?

Bir davayı kazandın diyelim, sevinmekle beraber aklına gelen ilk soru "Peki bu yargılama giderlerini kimden alacağım?" oluyor. Ya da tam tersi, davayı kaybettin ve ödemen gereken bir meblağ var. İşte bu noktada "Yargılama gideri nereye ödenir?" sorusu karşımıza çıkıyor. Deneyimlerime göre bu konuyu netleştirmekte fayda var.

Öncelikle şunu bilmelisin ki yargılama giderleri, davanın görüldüğü mahkemeye göre değişiklik göstermez. Yani bir asliye hukuk mahkemesi, bir iş mahkemesi veya bir icra dairesi olsun, temel prensip aynıdır.

1. Kazanılan Davada Karşı Taraftan Tahsil Edilen Yargılama Giderleri

Eğer davayı kazandıysan ve mahkemece karşı tarafın yargılama giderlerini ödemesine karar verildiyse, bu parayı doğrudan karşı taraftan alacaksın. Yani davalı olan kişi veya kurum, sana ödemeyi yapacak.

Peki bu tahsilat nasıl olur? Mahkeme ilamı (kararı) elindeyken, karşı taraf gönüllü olarak bu ödemeyi yaparsa ne ala. Ancak yapmazsa, icra takibi başlatman gerekir. Burada dikkat etmen gereken birkaç nokta var:

• İcra Takibi: Mahkeme ilamını icra müdürlüğüne sunarak ilamlı takip başlatırsın. Hangi icra dairesine başvuracağın ise genellikle borçlunun (karşı tarafın) ikametgahı veya davanın görüldüğü yerdeki icra dairesi olabilir. Yaptığın masraflar da yargılama giderlerine dahildir.
• Kesinleşmiş Karar Şartı: Karşı taraftan yargılama giderlerini alabilmek için mahkeme kararının kesinleşmiş olması gerekir. İstinaf veya temyiz süreci devam ediyorsa, bu giderleri henüz talep edemezsin.
• Örnek: Diyelim ki bir alacak davası kazandın ve mahkeme, davalı tarafın sana 1.500 TL vekalet ücreti ile 800 TL mahkeme masrafı ödemesine karar verdi. Toplamda 2.300 TL alacağın var. Bu parayı davalıdan doğrudan tahsil edersin.

1. Davayı Kaybeden Tarafın Ödeyeceği Yargılama Giderleri

Eğer davayı sen kaybettin ve aleyhine yargılama giderlerine hükmedildi, bu durumda ödemeyi nereye yapacaksın? Aslında bu sorunun cevabı, senin borçlu durumunda olmanla ilgili.

Mahkeme, senin ödemen gereken tutarı belirler ve bu tutarı kimin lehine ise ona ödemen gerektiğine karar verir. Yani bu durumda da doğrudan karşı tarafa (davacıya veya davalıya) ödeme yaparsın.

Eğer kazanan taraf giderlerini avukat aracılığıyla almışsa, o avukatın hesabına ödeme yapman gerekebilir. Mahkeme kararında bu detaylar genellikle belirtilir.

• İşlemler: Yine burada da gönüllü ödeme yoksa, kazanan taraf senin aleyhine icra takibi başlatabilir.
• Örnek: Sen davalıydın ve davayı kaybettin. Mahkeme, davacı tarafın avukatı için 2.000 TL vekalet ücreti ve 1.000 TL diğer masraflarını ödemene karar verdi. Bu toplam 3.000 TL'yi, kazanan tarafın avukatının banka hesabına (karar metninde belirtildiği üzere) göndermen gerekir.

1. Devlet Hazinesine Ödenen Giderler (Harçlar, Masraflar)

Yargılama giderlerinin bir kısmı da aslında doğrudan devlet hazinesine ödenen kalemlerdir. Bunlar arasında en bilinenleri harçlar (başvuru harcı, peşin harç, karar harcı, temyiz harcı vb.) ve keşif masrafları gibi kalemlerdir.

Bu tür giderleri, davanın açıldığı veya ilgili işlemin yapıldığı yerdeki vergi dairelerine veya banka hesaplarına yaparsın. Mahkemeler genellikle bu ödemelerin nereye yapılacağına dair detaylı bilgilendirme yapar.

Önemli olan, ödeme yaparken hangi dava için ve hangi harç kalemi için ödeme yaptığını net bir şekilde belirtmendir. Yanlış yere yapılan bir ödeme, hem seni mağdur eder hem de işlemleri geciktirir.

• Dekont Önemli: Yaptığın her ödeme için mutlaka dekont almayı unutma. Bu dekontlar, ileride herhangi bir ihtilaf durumunda elinde kanıt olacaktır.
• E-Devlet ve UYAP: Artık birçok harç ve masrafı e-devlet üzerinden veya UYAP Vatandaş Portalından (eğer yetkilendirilmişsen) da online olarak ödeyebiliyorsun. Bu da işini oldukça kolaylaştırır.

Pratik Öneriler

Bu süreçleri daha rahat yönetmen için birkaç önerim olacak:

• Vekalet Ücreti ve Diğer Giderler: Mahkeme kararlarında genellikle "davacıdan/davalıdan alınarak davalıya/davacıya verilecektir" şeklinde ifadeler yer alır. Bu, paranın kimden kime gideceğini netleştirir. Eğer kendi avukatın varsa, bu ödemelerin takibini avukatın da yapacaktır.
• Kesinleşme Şartı: Karşı taraftan alacaklıysan, kesinleşme şerhini içeren mahkeme kararı veya ilam ile icra takibi başlatacağını unutma.
• Detaylı Hesaplama: Mahkeme ilamında belirtilen tüm kalemleri tek tek incele. Vekalet ücreti, mahkeme harçları, bilirkişi ücretleri, keşif masrafları gibi. Hepsini bir yere not alarak takip et.
• Ödeme Kanalları: Ödeme yapman gereken yer (banka, vergi dairesi veya karşı tarafın avukatı) konusunda karardan emin ol. Şüpheli durumlarda mahkeme kaleminden veya avukatından bilgi al.

Unutma, bu süreçler ilk başta karmaşık görünse de, bir kere mantığını kavradığında oldukça nettir. Hukuki süreçlerde doğru bilgiye ulaşmak, her zaman işini kolaylaştıracaktır.